بررسی اثرات تشکیل واحدهای بهره برداری مشاع بر وضعیت اقتصادی-اجتماعی خانوار روستایی (مطالعه موردی شهرستان فردوس)

چکیده : روحیه تعاون و همیاری که از دیرباز در جامعه ایرانی وجود داشته باعث شکل گیری تعاونی های سنتی در نواحی روستایی گردیده است. اصلاحات ارضی بر خلاف عملکرد جهانی آن در ایران موجب قطعه قطعه شدن و پراکندگی اراضی کشاورزی گردیده که در این زمینه اقداماتی قبل از انقلاب همانند تشکیل شرکتهای سهامی زراعی و تعاونی های تولید روستایی صورت گرفت که با پیروزی انقلاب متوقف و تعدادی از این شرکت ها منحل گردید. واحد های بهره برداری کشاورزی مشاع با هدف ارتقای سطح زندگی، بهداشت، درآمد سرانه، بهره وری مطلوب از منابع آب و خاک و جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به شهر پس از انقلاب اسلامی شکل گرفتند و در این راستا موفقیت های قابل توجهی نیز داشته اند . پژوهشی حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی و ژرفانگر می باشد که به منظور نیل به اهداف پژوهش از تکنیک های موجود در دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است . داده های آماری جمع آوری شده از طریق پرسشنامه مصاحبه و مشاهده به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل واقع و در خصوص تهیه نقشه های مورد نیاز از نرم افزارarc gis 9.3 استفاده شده است . یافته های تحقیق نشان داد که تشکیل واحدهای بهره برداری مشاع پس از انقلاب در افزایش درآمد خانوار های روستایی، ایجاد اشتغال مولد، جلوگیری از مهاجرت و تثبیت جمعیتی سکونتگاه های روستایی بیشترین اثر را داشته است و اما در زمینه یک پارچه سازی اراضی به دلایلی از جمله کم سوادی و بی سوادی اعضای واحد های بهره برداری ،عدم نظارت مستمر دستگاه های ذیربط بر واحد های بهره برداری مشاع، اجرای قانون ارث و در نهایت تصویب قانون فروش و انتقال قطعی اراضی در لایحه های بودجه سالانه موفق نبوده اند .